De vier groepen erfgenamen in het versterfrecht

Wanneer iemand overlijdt en er is een testament, dan staat daarin beschreven wie de nalatenschap erft. In dat geval geldt het zogenaamde testamentair erfrecht. Heeft de overleden persoon bij leven geen testament laten opmaken, dan bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. Dit wordt het versterfrecht genoemd.
In de wet zijn er standaardregels over wie de erfgenamen zijn. Er worden vier groepen erfgenamen beschreven, die ook wel parentelen worden genoemd:
- De echtgenoot/ geregistreerd partner en eigen kinderen (geen stief- of pleegkinderen). Als de kinderen niet meer leven, de kleinkinderen
- Ouders, broers en zussen. Als broers en zussen niet meer leven: hun kinderen
- Grootouders
- Overgrootouders
Welke groep wanneer
Eerst wordt bekeken of de overledene erfgenamen heeft in de eerste groep. Zijn die er niet, dan wordt gekeken naar de tweede groep enzovoort. Mocht het zo zijn dat er ook in de vierde groep geen erfgenamen zijn, dan wordt de nalatenschap overgedragen aan de Staat.
Alle erfgenamen uit dezelfde groep hebben recht op een even groot deel van de erfenis. Echter, voor echtgenoten/geregistreerd partners gelden aparte regels. Ook is het zo, dat ouders ieder altijd recht hebben op een kwart van de erfenis.
Plaatsvervulling
Wanneer een erfgenaam is overleden, dan wordt zijn of haar plaats ingenomen door de kinderen van die erfgenaam. Dit wordt plaatsvervulling genoemd. Dit geldt voor alle erfgenamen, behalve voor de echtgenoot, omdat uitsluitend afstammelingen in aanmerking komen voor plaatsvervulling.
Een voorbeeld
Selma komt te overlijden. Zij is niet getrouwd en heeft twee kinderen: Nadine en Sam. Nadine is jong overleden, maar heeft twee kinderen nagelaten: Adam en Nick. Selma had geen testament. De afwikkeling van de nalatenschap gaat dus volgens het versterfrecht. De kinderen zitten in groep één, wat betekent dat Nadine en Sam ieder een gelijk deel van de erfenis ontvangen. Omdat Nadine is overleden, krijgen Adam en Nick samen de helft, dus ieder een vierde deel, van de erfenis.