Ouderenmisbruik groeiende zorg

Den Haag – 7 juni 2023 – Tijdens het jaarlijkse Erfrechtsymposium op 15 juni en de Dag van het Erfrecht op 16 juni, is financieel misbruik van ouderen het centrale thema. Met het groeiend aantal ouderen, groeit ook het aantal meldingen van financieel ouderenmishandeling en -misbruik. Het erfrecht symposium in Utrecht wordt georganiseerd door de VEAN (Vereniging Erfrecht Advocaten Nederland), de EPN (Vereniging van Estate Planners in het Notariaat) en de Nederlandse vereniging van Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediators (vFAS). Op 16 juni kunnen consumenten bij specialisten van de deelnemende verenigingen advies inwinnen over dit onderwerp.
Verbale agressie is de bekendste en meest voorkomende vorm van huiselijk geweld. Ouderenmisbruik is ook een vorm van huiselijk geweld, maar eentje die vaak niet direct zichtbaar of hoorbaar is. Niet voor de omgeving noch voor directe familieleden of vrienden. Het kan hier gaan om financieel misbruik. Veelal door iemand uit de huiselijke kring. Vaak begint het klein, zoals eigen boodschappen of benzine betalen met de pas van moeder. Dat loopt vaak uit in een gewoonte en de bedragen groeien. Maar ook gedwongen testamentwijzigingen en verkoop van eigendommen komen steeds vaker voor.
Glijdende schaal
Pauline Hentenaar-Polderman, erfrechtadvocaat en bestuurslid van de vFAS: “Na overlijden komen de bankafschriften van moeder boven tafel. In vijf jaar is de dementie in het verzorgtehuis verergerd en het banksaldo dramatisch geslonken. De zorgende zoon heeft in de jaren steeds grotere bedragen naar zichzelf overgemaakt. Daar waar het begon met dagelijkse boodschappen voor moeder, werden betalingen bij het tuincentrum, het tankstation en het meubelcentrum frequenter. Ondanks het verweer van de zoon dat moeder de aankopen aanmoedigde, beslist de rechter dat moeder niet meer in staat zou rekening en verantwoording op te nemen. Zij kon haar vermogen niet meer overzien, noch de daaraan gekoppelde beslissingen. De zoon wordt veroordeeld tot het terugbetaling van groot deel van het totale bedrag aan zijn – in het buitenland wonende – zuster. De familiebanden zijn voorgoed verbroken.”
Groeiende zorg
Circa 5% van de ouderen wordt herhaaldelijk mishandeld. Exacte cijfers van financieel misbruik zijn onbekend omdat veel gevallen niet worden gemeld. Financieel misbruik van ouderen vindt soms plaats door een zorgprofessional, maar vooral door familieleden en bekenden. Toenemende afhankelijkheid, ingrijpende voorvallen en isolement zijn typeren slachtoffers van financiële uitbuiting. Ook de familiegeschiedenis kan een rol spelen. Om financieel ouderenmisbruik te voorkomen is het belangrijk bewust te zijn van de tekenen van misbruik en alert te blijven op verdachte activiteiten. Ouderenmisbruik kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid en het welzijn van oudere mensen. Slachtoffers verliezen (delen van) hun spaargeld en contact met familie en vrienden wanneer dit wordt ontdekt.
Over de vFAS
De leden van de Nederlandse vereniging Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediators – de vFAS – zijn advocaat en vanuit die hoedanigheid onderworpen aan de regels van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA). Aangesloten advocaten houden zich eveneens aan de vFAS-gedragsregels voor de mediator. De vFAS is een versmelting van de verenigingen VPFA en VAS en bestaat in deze vorm sinds 2003. De vFAS heeft 850 leden.